روز شمار هشت: نگاهی به فیلم های روز هشتم جشنواره فیلم فجر / «یدو»؛ قهرمان کوچک / «تی‌تی»؛ نجات بشریت
عصرسینما؛ رضا صائمی
در روز هشتم از سی و نهمین دوره جشنواره فیلم فجر دو فیلم «یدو» و «تی‌تی» به نمایش درآمدند که در ادامه نگاهی به آنها می اندازیم.
*«یدو»؛ قهرمان کوچک
«یدو» به کارگردانی مهدی جعفری را باید یک فیلم بیناژانری دانست که یک سرش به سینمای جنگ وصل می شود و سر دیگرش به سینمای کودک و نوجوان و در واقع تنها نماینده سینمای کودک و نوجوان در جشنواره سی و نهم است. ضمن اینکه بعد از فیلم های «روزی روزگاری آبادان» و «آبادان یازده شصت» سومین فیلمی است که در دو سال اخیر درباره حصر آبادان ساخته شده یا قصه آن مربوط به روزهای محاطره آبادان و خرمشهر است.
با این همه فیلم بیش از اینکه بخواهد ناظر بر جنگ و پرداختن آن باشد، فیلمی نوجوان محور در بستر جنگ است که فرایند قهرمان شدن را به موازات مرد شدن یک نوجوان به اسم یدو به نمایش می گذارد. با یک بازی چشمگیر از میلاد صویلاوی که در نخستین تجربه بازیگری اش خوش درخشید و به نوعی خاطرات مجید توانگر در فیلم «دونده» امیر نادری را در ذهن مخاطب زنده کرد.
بازیگران فیلم به جز ستاره پسیانی، گمنام و ناشناخته هستند و کارگردان بیشتر بر قصه و روایت خود تکیه کرده است؛ اما قصه ای لاغر و کم ملالت که مصالح داستانی آن کم است و به همین دلیل ریتم کند و ملال آوری پیدا می کند.
اینکه فقط یک خانواده در شهر مانده و تلاش های یدو برای جلب رضایت مادر به کوچ کردن از شهر قطعا به فراز و نشیب ها و داستانک هایی نیاز داشت تا در یک غنای دراماتیک پردازش شده و بتواند مخاطب را با خود همراه کند.
گرچه پایان فیلم می تواند بهترین سکانس و نقطه عطف فیلم باشد که سیر تحول قهرمان قصه یعنی یدو در آن به اوج و نتیجه می رسد و شخصیت اصلی آن به مثابه یک قهرمان کوچک در ذهن مخاطب حک می شود.
فیلم از فیلمبرداری چشمگیری برخوردار است و در دل خرابه های باقی مانده از جنگ و ویرانه ها قاب های زیباشناسانه جذابی می گیرد که لذت بصری تماشای آن را با نور پردازی و رنگ آمیزی ها بیشتر می کند.
«یدو» البته از آن فیلم های نیست که در گیشه با اقبال همراه شود، اما می توان آن را به عنوان یک فیلم تجربه گرای قابل تامل به خاطر سپرد.
*«تی‌تی»؛ نجات بشریت
«تی تی» را می توان آخرین فیلم از سه گانه آیدا پناهنده پس از «ناهید» و «اصرافیل» دانست که از نام فیلم ها هم پیداست که قصه و محوری زنانه داشته و البته یک عنصر مشترک جغرافیایی؛ که همه آنها در شمال کشور گیلان و مازندران تولید شده است.
با اینکه نگاه پناهنده به زنان قصه اش از منظر آسیب شناسی بوده، اما در دام فمنیسم نیفتاده و نگاه ضد مرد تند و تیزی ندارد و حتی به عنوان یک زن سعی کرده جهان مردانه و مسائلش را هم درک کند؛ به ویژه در فیلم «تی تی».
شاید همکاری او با همسرش ارسلان امیری به عنوان فیلمنامه نویس این فیلم در این نگرش و روایت بی تاثیر نبوده باشد.
فیلم قصه زنی کولی به اسم تی تی است که با فرزندآوری برای دیگران از طریق رحم اجاره ای خرج زندگی اش را در می آورد و البته خدمه یک بیمارستان است. او که هنوز با نامزدش (هوتن شکیبا) ازدواج رسمی نکرده در بیمارستان با یک نخبه ریاضی به اسم ابراهیم آشنا می شود که یک دانشمند فضایی است و درباره سیاه چال های هوایی پژوهش می کند. او قصد دارد با شناخت این سیاه چاله و جلوگیری از عواقب آن به بشریت کمک کند. همان نگاهی که تی تی از طریق فرزند آوری برای دیگران دارد و می گوید کارش تلاش برای نجات بشریت است. این آشنایی که با فراز و نشیب های زیادی همراه است، در واقع روابط زخم خورده آدمها و تنهایی و افسردگی آنها را در پس قصه خود روایت کرده و به دنبال مرهمی برای درمان این زخم است. مرهمی که آن را در محبت و احترام آدمها به هم جستجو می کند.
فیلم یک یک الناز شاکردوست درخشان دارد که حتی بیش از فیلم «ابلق» و با ریزه کاری های بیشتری توانستند توانمندی این بازیگر و رشد گام به گام او را نشان دهد.
هم بازی شدن دوباره «النازشاکردوست» و «هوتن شکیبا» پس از فیلم «شبی که ماه کامل شد» و «ابلق» کنجکاوی مخاطب را برمی انگیزد و فیلم هم البته از فیلم های موفق در گیشه خواهد شد.
به این موارد اضافه کنید حضور و بازی متفاوت و خوب «پارسا پیروزفر» را که نظر تماشاگر را جلب می کند.
به نظر می رسد آیدا پناهنده توانسته در «تی تی» به شکل کامل تری جهان ذهنی اش را در جهان سینمایی اش به نمایش گذاشته و فرصتی برای انیشیدن درباره روابط آدمها با خودشان و دیگران ترسیم کند.
فیلم سرشار از ارجاعات اخلاقی و اجتماعی است که می تواند آن را در تاویل های فرامتنی اش غنی کند. بدون شک یکی از فیلم های خوب جشنواره «تی تی» بود که می تواند در گیشه هم بدرخشد.
مطالب مشابه:
روز شمار هفت: نگاهی به فیلم های روز هفتم جشنواره فیلم فجر / «خط فرضی»؛ خط خطی / «گیج‌گاه»؛ سرخوشانه
روز شمار شش: نگاهی به فیلم های روز ششم جشنواره فیلم فجر / مادرانه تلخ و یک پرتره هوایی
روز شمار پنج: نگاهی به فیلم های روز پنجم جشنواره فیلم فجر / از سورئالیسم تا قصه خودویرانگری
روز شمار چهار: نگاهی به فیلم های روز چهارم جشنواره فیلم فجر / از تعصب تا عدالت
روز شمار جشنواره سی و نهم / روز اول؛ دو عاشقانه متفاوت
