یادداشتی بر فیلم مستند «R.B.G» ساخته بتسی وست و جولی کوهن

عصرسینما؛ احسان رویامنش: در همین گرماگرم انتخابات مناقشهبرانگیز اخیر ریاست جمهوری آمریکا بود که نام یک قاضی زن جهت عضویت در دیوان عالی آمریکا مطرح شد; جایگاه او از این زاویه مهمتر به نظر میرسد که قرار بر این بود جایگزین یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین افراد تاریخ این نهاد قضایی شود. روث بیدر گینزبرگ که چند روز پیشتر، درگذشت.
مستند «R.B.G» ساخته بتسی وست و جولی کوهن و محصول سال 2018 که جزو نامزدهای اسکار بهترین مستند نیز بود، به زندگی روث بیدر گینزبرگ میپردازد; یکی از جریانسازترین قاضیهای دیوان عالی آمریکا، مهمترین نهاد قضایی این کشور.
روث بیدر گینزبرگ، دومین قاضی زن تاریخ این مهمترین نهاد قضایی کشور آمریکا بود که در سال 1993 با پیشنهاد بیل کلینتون به این سمت انتخاب شد. روند مرسوم انتخاب 9 قاضی دیوان عدالت اداری، پیشنهاد توسط ریاست جمهوری به عنوان عالیترین مقام اجرایی کشور و گزینش و تایید نهایی در کمیته قضایی سنا است. نکته جالب اینه که خانم گینگزبرگ، در زمانی به سنا معرفی شد که جو بایدن، کاندید ریاست جمهوری اخیر این کشور، رییس کمیته قضایی آن بود. اهمیت این قاضیان از آنجاست که اولاً به صورت مادامالعمر انتخاب میشوند و تنها در صورت مرگ یا استعفای خودخواسته، امکان جایگزینی آنها وجود دارد و دیگر آنکه، این نهاد محل داوری همه اختلافهای کلان از جمله مناقشات انتخابات ریاست جمهوری(همانند ماجرای سال 2000 و دعوای جرج بوش پسر و الگور، که همین دیوان عدالت اداری سرانجام رای به پیروزی جورج بوش داد) و فرمانهای مهاجرتی(نظیر منعی که درحال حاضر در مورد ورود ایرانیها به این کشور وجود دارد) است. مشهور است که هر تصمیم دیوان عدالت اداری، به طور متوسط بر 30 سال زندگی مردم این کشور تاثیر مستقیم میگذارد.
اما مثل اکثر درامهای زندگینامهای آمریکایی، خالقان مستند، اثر را به چیزی فراتر از پرترهی شخصی و ترسیم زندگی یک فرد تبدیل میکنند. به اینکه یک اندیشه چطور میتواند در محیط پیرامون تاثیر بگذارد. فیلم در واقع، ترسیم یک مسیر است. اینکه یک دختر جوان، چطور بر خلاف روند مرسوم زمان خودش، به سمت حقوق و قضاوت در دانشگاه هاروارد میرود و چطور وقتی به بیل کلینتون برای این سمت پیشنهاد میشود، در چند دقیقه میتواند او را قانع کند. و همه اینها از دل روایت یک قصه خانوادگی بیان میشود. اینکه چطور مارتین، همسر روث، با حمایت عاشقانه از او، در طی این مسیر سخت، یاریاش ساخت.
سازندگان «R.G.B» در نگاه اول، صرفا یک مسیر فکری را به ترسیم کشیدهاند اما در لایههای بعدی، سیر قانون و چگونگی تاثیر آن بر رشد فردی آدمها را پیش روی مخاطب گذاشتهاند.
لحن و شیوهی روایت مستند، کاملا همذاتپندارانه، و از دل تقطیع مصاحبههای شخصی روث بیدر گینزبرگ و دیگران پیرامون اوست. کارگردانان، از همان مسیر معمول ترسیم پرتره، به روث نزدیک شده، با این تفاوت که در دل این روایت، با قرار دادن تصاویر آرشیوی از دوران دانشگاه او، جلسه رای اعتماد در سنا و فعالیتهای مشابه اش، امکان نزدیکشدن ما به اندیشههای روث بیدر گینزبرگ را فراهم ساخته است.
در همین جا، بررسی پروندههای مناقشهبرانگیز و تاثیرگذاری که او در رد یا تصویب آنها نقش داشته و اشاره به تاثیرات آتی آنها در جامعهی آمریکا، تاثیر بیشتری در شناخت جهان فکری روث برای مخاطب گذاشتهاست.
با دیدن چنین مستندهاییست که میتوان دید چگونه میتوان از دل واقعیتهای زیستی، رشد کرد و تاثیرگذار بود و جریان ساخت….