نگاهی به اجراهای مهم بازیگر برنده اسکار کیلین مورفی : فاتحِ آرام

عصر سینما : علی زنداکبری – جوان ایرلندی که راه هنری خود را با ترانه سرائی، خوانندگی و نوازندگی در موسیقی راک آغاز نموده بود به تدریج علاقه خود را در بازیگری یافت و با بازی در نقش های کوچک، تئاتر، فیلم های کوتاه و مستقل راه خود را در سینما نیز آغاز نمود هرچند به خاطر ظاهر ساده و ساکتش کسی چندان او را جدی نمی گرفت. وقتی که “کیلین مورفی” برای نقش بتمن در حال تست بود، هیچگاه فکر نمی کرد که یکی از بدمن های خوب این سری فیلمها شود.”کریستوفر نولان” که از تست او راضی بود، برای ایفای شخصیت دکتر کرین/مترسک او را انتخاب نمود تا با نقش آفرینی قابل قبول  مورد توجه اهالی سینما قرار گیرد. توجهی که با  فیلمهای موفقی همچون “تلقین” و یا “دانکرک ” و البته سریال موفق “پیکی بلایندرز” دوچندان شد. وی متولد 25می1955 در داگلاس ایرلند است از پدر و مادری معلم، در نوجوانی به موسیقی علاقه مند بود ولی در دانشگاه حقوق خواند. در آنجا با گروههای تئاتری آشنا شد و به بازی در تئاتر روی آورد و با تشویق یکی از معلمهایش بازیگری را تا بهترین فیلمهای هالیوود ادامه دهد. بازیگری که با توانائیهائی منحصر به فرد با آرامش به حرکتش در دنیای سینما ادامه داد تا به قله دوران حرفه ایش دست پیدا کند. او با آخرین فیلمش تقریبا تمام جوایز مهم بازیگری را به دست آورد. در اینجا به تعدادی از فیلمهای این بازیگر توانا می پردازیم:

 

 

روی لبه (2001)

کارگردان : جان کارنی

دیوانه ای که از قفس نپرید!

یکی از معدود فیلمهای کمدی مورفی، او که در این فیلم با استیون ری و جاناتان جکسون همبازیست، نقش پسر جوانی به نام جاناتان بریج را ایفا می کند که پس از مرگ پدرش دچار فروپاشی ذهنی شده و خودکشی می کند، خودکشی ناموفقی که همه را از جمله خودش را دچار دردسر می کند. او برای گذران دوره محکومیت در یک دو راهی قرار می گیرد: انتخاب زندان یا بستری سه ماهه در یک بیمارستان روانی! جاناتان سعی می کند اطرافیانش را متقاعد نماید که مشکلی ندارد در حالیکه ریشه های روانی او متفاوت از آن چیزیست که می پندارد… مورفی با ایفای نقشی چند لایه و پیچیده، توانائیهای گسترده خود را به عنوان بازیگری تازه کار به رخ می کشد.

 

 

28 روز بعد(2002)

کارگردان : دنی بویل

مبارز آخر الزمانی

فیلم در دوران کرونا به خاطر داستانش دوباره مورد توجه قرار گرفت، روایت فیلم در شهر لندن روی می دهد جائیکه با شیوع ویروسی مرگبار مبتلایان تبدیل به زامبی می شوند. کیلین مورفی و نائومی هریس بازماندگانی هستند که برای حفظ بقا با زامبیها رودر رو می شوند.

کیلین در برابر بازیگرانی همچون برند گلیسون، مگان برنز و کریستوفر اکلستون بازی گیرایی از خود ارائه می دهد. او در برابر حس خودخواهی برای نجات از دست زامبیها و یا حس انساندوستی برای نجات همنوعانش در تعلیق است، جایی که بازی او به حد قابل قبولی به چالش کشیده می شود و در نهایت نیز خروجی خوبی دارد تا جایی که منتقدان نیز بازی او را پسندیدند.

 

 

کوهستان سرد(2003)

کارگردان : آنتونی مینگلا

سرباز سرسخت

احتمالا داستان این فیلم برای علاقه مندان سینما بارها در فیلمهای مختلف جدید و قدیم سینمائی تکرار شده، سربازی که پس از رهائی از جراحتهای جنگ به شهر خود باز می گردد تا با دختر مورد علاقه اش ازدواج کند … کیلین مورفی در کنار بسیاری از ستاره های فیلم علیرغم حضور کوتاهش در نقش یک سرباز که تنها به انجام وظیفه اش فکر می کند به چشم می آید. فیلم اصولا متعلق به ستاره هایش است از جود لو و نیکول کیدمن در نقشهای اصلی گرفته، تا رنه زلوگر، ناتالی پورتمن، برندن گلیسون، فیلیپ سیمور هافمن، جیووانی ریبسی، دانالد ساترلند، چارلی هانام و…

 

 

صبحانه در پولوتون(2005)

کارگردان : نیل جردن

گمشده در خویش

مورفی در این فیلم ایفاگر نقش پاتریک است که در کودکی رها شده و توسط کشیش شهر که پدر بیولوژکیش است به سرپرستی پذیرفته می شود این درحالیست که کشیش از اینکه پاتریک پسر حقیقیش است بی اطلاع است. پاتریک در نوجوانی به آرایش و سبک زندگی دختران علاقه نشان می دهد و دچار مشکلات هویتی می شود و از سوی جامعه طرد می گردد …

مورفی در نقشی دوگانه به تمایلات فردی شخصیت پاتریک جان می بخشد، سرخوردگی و تحقیراز سوی جامعه و باز کشف روحیات فردی نقش پر چالشی برای او بوده است. نقشی که می توانست بیشتر مورد توجه قرار گیرد. مورفی در این فیلم علاوه بر کار با کارگردانی شاخص همچون نیل جردن، با بازیگرانی همچون لیام نیسون، استیون ری و برندن گلیسن تیم بازیگری موفقی را تشکیل می دهد. بازی او تحسین مخاطبین جدی سینما را در پی داشت تا جائی که نامزد دریافت جایزه گوی طلائی گردید.

 

 

چشم قرمز(2005)

کارگردان : وس کریون

غریبه مرموز

جکسون مردی است که در سفری شبانه با هواپیما، همراه لیزا می شود. او در ابتدا و از دید لیزا دوستی خونگرم و معمولی دیده می شود اما خیلی زود آشکار می شود که جکسون آدمی شرور و غیر قابل پیشبینی است که علاوه بر آنکه جان پدر لیزا را به خطر می اندازد، قصد ربودن لیزا را نیز دارد… مورفی در نقش جکسون شریر، فضای مناسبی را از ایجاد وحشت بین خود و ریچل مک آدامز ساده به وجود می آورد، هر چقدر مک آدامز معصومیت و سادگی خود را نمایان می کند مورفی نیز شرارت درون شخصیت خود را بیشتر نشان می دهد. کار با وس کریون کارگردان مطرح ژانر وحشت و ریچل مک آدامزی که پیشتر با نقشهای رمانتیک شناخته می شد، فیلم را به اثری متفاوت در  کارنامه مورفی بدل کرده است.

 

 

بتمن آغاز می کند(2005)

کارگردان : کریستوفر نولان

بدمن خاص آقای نولان

شخصیت مترسک با بازی کیلین مورفی در فیلم بتمن آغاز می‌کند می درخشد، اولین اثر از سه‌گانه‌ محبوب بتمنهای کریستوفر نولان. نولان تصویرگر زندگی بروس وین (کریستین بیل) از کودکی تا بزرگسالی است از اینرو روایتگر طرز مواجه او با ترس‌هایش و تبدیل‌شدنش به یکی از محبوبترین ابرقهرمان‌های تاریخ سینماست. در این فیلم بتمن با دو شرور متفاوت مواجه می شود، یکی با بازی کیلین مورفی و دیگری با بازی لیام نیسون، مترسک در واقع روانشناسی فاسد به نام دکتر جاناتان کرین است که به قاچاق مواد در شهر گاتهام مشغول است. شخصیت پیچیده این کاراکتر فتنه گر نسبت به سایر آثار بتمن حالت واقعگرایانه تری دارد و مورفی بطور باور پذیری از پس این کاراکتر شریر بر می آید. به جز کریستین بیل و لیام نیسون، گری اولدمن، کتی هولمز، کن واتانابه و تام ویلکینسون از دیگر همکاران او در این فیلم هستند.

 

 

بادی که در مرغزار می وزد(2006)

کارگردان : کن لوچ

چریک ایرلندی

فیلمی چند ملیتی که با مشارکت کشورهای انگلستان، ایرلند، آلمان، ایتالیا، اسپانیا، فرانسه، بلژیک و سوئیس از وقایع استقلال ایرلند الهام گرفته است. تعلیق جاری در فیلم آنرا به اثری جذاب بدل نموده است . داستان فیلم درباره دو برادر ارتش آزادیبخش ایرلند است که در راه مبارزه با انگلستان دچار اختلاف نظر می شوند، فیلم کن لوچ برنده نخل طلای کن می شود و مورد تحسین منتقدان قرار می گیرد.

کیلین مورفی نقش یکی از دو برادر را ایفا می کند که با توجه به آنکه زادگاه خودش نیز ایرلند است با نقش احساس همذات پنداری زیادی داشته است. مورفی با پادریک دلینی، لیام کانینگهام، مری اوریوردن و مری مورفی در فیلم همبازی است.

 

 

آفتاب(2007)

کارگردان : دنی بویل

فیزیکدان منجی

ماجرای فیلم در سال 2057 رخ می دهد جائیکه گرمایش خورشید برای زمین کافی نیست و حیات بشر در معرض تهدید قرار گرفته است از اینرو دانشمندان تصمیم به ارسال سفینه ایکاروس2 به فضا می کنند تا با انفجارهای هسته ای موجب باز فعالی فعالیتهای خورشیدی شوند، این در حالیست که سفینه ایکاروس1 که پیشتر به همین منظور به فضا فرستاده شده بود باناکامی مواجه شده بود … فیلم حاصل همکاری مجدد دنی بویل و کیلین مورفی در کنار ستارگانی همچون کریس اوانز و مارک استرانگ در ژانر علمی است، مورفی دانشمندی در تقابل با نگرانی حقیقی برای بشر و به کارگیری دانشش برای نجات زمین، (آنجا که باید علم و نوآوری را به کار گیرد تا به هدف برسد)، برونگرائی ظریفی از خود ارائه می دهد که با سبک به تصویر کشیدن آن به خوبی آشناست و در بکارگیری آن موفق. موفقیتی که اتفاقات تخیلی فیلم را واقعی جلوه می دهد.

 

 

شوالیه تاریکی(2008)

کارگردان : کریستوفر نولان

وارث سیاهی

سرگرد جیم گوردون و دادستان هاروی دنت به نظر در شهر گاتهام آرامش ایجاد کرده اند از اینرو به وجود بتمن نیز نیاز چندانی احساس نمی شود تا اینکه جوکر بدنام، آرامش شهر را برهم می زند و…

مورفی در راستای نقش خود در بتمن آغاز می شود، زیرساخت یکی از بهترین بتمنها (و شاید بهترین بتمن) تاریخ سینما را در کنار هیث لجر، کریستین بیل، مگی گلینهال و… تشکیل می دهد. دومین ساخته کریستوفر نولان با موضوع ابر قهرمانیش فراتر از یک فیلم تجاری، ارزشهای هنری خاص خود را از فیلمنامه گرفته تا گروه بازیگری به طرز تحسین کننده ای تولید نموده و مورفی همچون زنجیره ای توانا در کنار این موفقیت نقش مهمی دارد.

 

 

تلقین(2010)

کارگردان : کریستوفر نولان

جاه طلبی مضاعف

داستان فیلم در مورد دام کاب یک دزد نوین در استخراج اسرار مورد نیاز سازمان‌های خاص و شرکت‌های تجاری چندملیتی است. تواناییش این است که هنگامی که دیگران در خواب هستند، با ورود به ذهنشان اسرار کلیدی آنان را از رویاهایشان سرقت نموده و در دنیای بیرون از خواب، آنها را به خریداران متقاضی می فروشد. از اینرو گروهی حرفه ای  و چیره دست تشکیل می دهد که همراه او مخفیانه وارد خواب‌های دیگران شده و سعی در کشف و ربودن اطلاعات دارند ….

فیلمی پیچیده با پایانی غافلگیر کننده، هرچند بازیگران فراوان مطرح هالیوود از لئوناردو دی کاپریو گرفته تا کیلین مورفی، تام هاردی، مایکل کین، ماریون کوتیار، تام برنگر، کن واتانابه، الن پیج، جوزف گوردون لویت و … درکنار یکدیگر به ایفای نقش پرداخته اند لیکن هیچکدام از دیگری برتری نداشته و تکمیل کننده بازی یکدیگرند. مورفی درقالب کاراکتری که مورد سرقت قرار گرفته و یا قصد سرقت دارد با بازی دو جانبه بر لبه تیغ حر کت می کند اما در نهایت همدلی بیننده را در این شاهکار کریستوفر نولان همراه خود می کند.

 

 

شوالیه تاریکی بر می خیزد (2012)

کارگردان : کریستوفر نولان

قاضی شرور

رخداد های فیلم روایتگر هشت سال پس از مرگ هاروی دنت دادستان محبوب گاتهام است، با اجرای قانونی که به نام دادستان دنت ثبت شده است، تقریبا تمامی جرایم سازمان‌یافته ریشه‌کن شده. بتمن هشت سال است ناپدید شده و بروس وین را غیر از آلفرد کسی نمی‌بیند، اما با ورود شخصیت منفی (بین ) به شهر اوضاع مجددا نابسامان می گردد و مورفی در نقش قاضی دلهره آور ماموریت خود در سه گانه بتمنهای نولان را با جذابیتی زیر پوستی تکمیل می کند. حضور تام هاردی، آن هاتاوی، جوزف گوردون لویت و ماریون کوتیار در کنار ستارگان قبلی اثر همچون مایکل کین، کریستین بیل و مورگان فریمن، جذابیت بازی مورفی را دو چندان می کند.

 

 

پیکی بلایندرز(2012 تا کنون)

بوجود آورنده : استیون نایت

کارگردانان : آنتونی بیرن، اتو باتهرست، تام هارپر، کلم مک کارتی

گنگستر باهوش

ماجراهای این سریال در دهه بیست و پس از جنگ جهانی اول روایت می گردد جائیکه خانواده ای گنگستر با هدایت کهنه سربازی با نام تام شلبی (کیلین مورفی) بر خیابانهای بیرمنگام احاطه دارند و برای گذران زندگی از انجام هیچ کار خلافی ابایی ندارند. تمامی اتفاقات سریال برپایه تصمیمات ستاره آن است که کیلین مورفی ایفاگر نقش آن می باشد، گنگستری بیرحم و خونسرد با بلند پروازیهای خاص خود.

گرچه فیلمهای مورفی از سریالهای او بیشتر است اما این سریال پیکی بلایندرز بود که شهرتی جهانی برای او به ارمغان آورد. مورفی در کنار بازیگران ثابت و میهمان سریال همچون هلن مک‌کروری، پاول اندرسن، آنابل والیس، تام هاردی، سوفی راندل، جو کول، ند دونهی، شارلوت رایلی، نوآ تیلور، ایمی-فیون ادواردز، لوبو چان، فین کول، آیدان گیلن و آدرین برودی ازجمله مهم‌ترین بازیگرانی هستند که در این سریال به ایفای نقش پرداخته اند. تامی شلبی که کیلین مورفی پدید آورده، گرچه جزء شخصیتهای منفی است اما با اجرای خاص مورفی به کاراکتری جذاب و ویژه بدل شده که بیننده با او همراه می شود.

 

 

شکسته(2012)

کارگردان : روفوس نوریس

معلم بی دفاع

درامی بریتانیایی براساس پیچیدگیهای سن بلوغ و داستانی درباره دختری نوجوان که براساس اتفاقهای خشونت بار اطرافش ما را نیز با تندی و ستیزه جوئی ناپیدای جامعه انگلستان آشنا می کند، مورفی نقش معلم این دختر را ایفا می کند، معلمی که خود به نوعی قربانی خشونت جاری در جامعه اش است، جامعه ای که نه تنها قدر آموزه های او را نمی داند بلکه او را در چرخه ای ناخواسته گرفتار هم می کند. مورفی در کنار تیم راث و بیل میلنر به خوبی فشار مضاعفی را که شخصیت معلم در طی فیلم حس می کند را نشان می دهد، او فاصله میان آرمانشهر درون ذهنش با واقعیت درون جامعه را با ارائه ای قوی به تصویر می کشد.

 

 

آنتروپوید(2016)

کارگردان : شان الیس

مغز متفکر یک عملیات

فیلم داستان عملیاتی واقعی است در سال1942 و جنگ جهانی دوم که طی آن سربازان تبعیدی کشور چکسلواکی آن زمان، نقشه ترور راینهارد هاینریش یکی از افسران بلند پایه ارتش نازی را ترسیم و عملیاتی نمودند. کیلین مورفی به عنوان نفر اصلی این عملیات نقش جوزف گابچیک را ایفا می کند، فرمانده ای میهن پرست و زخم خورده جنگ که تا رسیدن به هدف نهاییش دست از تلاش نمی کشد، او با زیرکی و ذکاوتش قدرت و استقامت این سرباز را به تصویر می کشد. همبازی اصلی او در این اثر جیمی دورنانی است که در آن زمان بیشتر با فیلمهای تجاری شناخته می شد. آنتروپوید هرچند آنطور که باید مورد توجه قرار نگرفت اما اثری با ارزش و قوی است.

 

 

دانکرک(2017)

کارگردان : کریستوفر نولان

وحشت از مرگ

وقایع فیلم درجنگ جهانی دوم می‌گذرد و داستان روایتگر ماجرای واقعی عملیات  دانکرک در این جنگ است که پس از محاصره سربازان متحد انگلیس، کانادا، بلژیک و فرانسه توسط نیروهای آلمانی در بندر دانکرک فرانسه با هماهنگی نیروهای جنگی، نیروهای غیر نظامی و مردمی جهت نجات سربازان وارد میدان جنگ می شوند. نولان این عملیات را به صورت داستانهائی جدا از هم که در یک زمان واحد روی می دهند، روایت می‌کند.

کیلین مورفی در این فیلم ایفاگر نقش سربازی است که توسط یک کشتی غیرنظامی نجات پیدا می‌کند اما وقتی متوجه می‌شود کشتی به جبهه مرگ دانکرک بازمی‌گردد برای زنده ماندن در مقابل سرنشینان کشتی قرار می گیرد. فروپاشی روانی مورفی وقتی می فهمد دوباره قرار است به جبهه خطرناک دانکرک باز گردد در کنار ترس و وحشت ناشی از آن در قالب حضور کوتاهش چشمگیر است. او در این فیلم در کنار بازیگرانی همچون فیون وایتهد، تام گلین- کارنی، جک لودن، هری استایلز، تام هاردی، کنت برانا به ایفای نقش پرداخته.

 

آنا(2019)

کارگردان : لوک بسون

ماموری از بهشت

فیلم مهیج و اکشن لوک بسون کارگردان مشهور فرانسوی درباره دختری به نام آنا پولیتووا است که بر خلاف ظاهری آرام، دارای مهارت و قدرتی می شود که وی را به یکی از  آدمکشان خاص معاصر خودش بدل می کند. آنا با دوستان فقیر و خلافکار همخانه خود زندگی بدی را تجربه می کند، زندگی که با ورود ماموران کا گ ب به مرحله جدیدی وارد می شود. مورفی به خوبی از چشمان نافذ و میمیک صورتش برای نشان دادن مهارت شخصیت (لنی میلر) در هدایت یک گروه جاسوسی بهره می برد. رهبر گروهی اطلاعاتی- جاسوسی برای نقشه برآب کردن اهداف یک تیم حرفه ای از کا گ ب و برای به دام انداختن آنا. او با بازیگرانی همچون لوک اوانز و هلن میرن توازن شرقی-غربی ماموران امنیتی را در مسیری گیرا هدایت می کند.

 

 

یک مکان ساکت: بخش دوم(2021)

کارگردان : جان کرازینسکی

دوست یا غریبه

ادامه قسمت اول فیلم خوش ساخت یک مکان ساکت داستان مشکلات همان خانواده با مشکلاتی دوچندان است، جائیکه آنها در می یابند به غیر از موجودات قسمت قبل که شکار خود را بر اساس اصوات می یافتند با مشکلات عجیب دیگری نیز باید روبرو شوند. حضور مورفی در قسمت دوم فیلم کرازینسکی غافلگیری شیرینی برای طرفداران او بود. او در نقش امت همانطور ظاهر شد که از او انتظار می رفت. مورفی در نقش دوست شخصیت لی ابوت ایفای نقش می کند که به خاطر انزوا و بدبینی ناشی از شرایط حاکم بر او و خانواده اش دچار تنش های فکری و روانی است. مورفی با ریش بلند و گونه های بیرون زده و گفتار و تُن صدای خاصش وحشت، تردید، انزوا و دوگانکی شخصیت امت را به خوبی اجرا می کند.

 

 

 

اوپنهایمر(2024)

کارگردان : کریستوفر نولان

دانشمندی در تله

مورفی در نقش دانشمند فیزیک جی رابرت اوپنهایمر، که موفق به ساخت بمب اتم می شود چنان می درخشد که تقریبا تمامی جوایز مهم بازیگری از جمله اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را دریافت می کند. او با کاهش وزنی چشم گیر در قالب دانشمندی پیشرو قرار گرفت که فکر نمی کرد جاه طلبیهایش به تراژدی مرگبار در جنگ تمام شود. نگاه خیره مورفی با قیافه ای تکیده و بازی درونگرایش اوپنهایمری را به نمایش گذاشت که چه در کسب علم و چه در زندگی شخصی، ثبات لازم را نداشت، مورفی تردیدهای این دانشمند/شخصیت تاریخی را کاملا ملموس در هر صحنه اجرا نموده بود. او در قامت یک بازیگر در دستیابی به مخفی ترین گوشه های ذهنی این شخصیت هیچ محدودیتی را رعایت نکرد تا جان مایه اصلی او را در نزدیکترین حالت به واقعیت نمایان کند. مورفی نه تنها در نمایش درون و برون کاراکترش بلکه در تقابل با کاراکترهای مقابلش به خوبی هنر فاصله گذاری را اجرا و به تعادل می رساند تا نقشی محوری در هدایت روائی اثر مهم نولان داشته باشد.