یادداشت ویژه: بررسی وضعیت بحرانی سینما های کشور و اتفاقات عجیب و غریب اخیر پیرامون آنها / قلیان با طعم سینما!

4 خرداد 1400

0 162 زمان تقریبی مطالعه 4 دقیقه

عصرسینما؛ رضا صائمی

در نقطه ای از تاریخ قرار گرفته ایم که دیگر هیچ رخدادی در جامعه ما ناممکن به نظر نمی رسد، گرچه همه این ناممکن ها یا غیر قابل پیش بینی ها سویه منفی و مخرب دارد. مثلا هیچگاه فکر نمی کردیم پدر و مادری فرزندان خود را به دست خود به قتل رسانده و مثله کنند. آنهم فرزندی که کارگردان سینما بود و اهل هنر. حالا خبر رسیده که سینمایی برای جذب مخاطب بیشتر، خدمات دخانی هم ارائه داده و علاوه بر نمایش فیلم، قلیان هم برای تماشاگران خود چاق می کند!.

قصه از این قرار است که یکی از سینماهای شهر تهران در روزهای قبل در صفحه اینستاگرامش با انتشار استوری از سرو قلیان در سینمای VIP ‌خبر داده بود. این سینما اعلام کرده بود که امکان اکران فیلم برای دو نفر به صورت ویژه را دارد که بلیت آن به همراه قلیان 250 هزار تومان خواهد بود!.

همینطور در صورتی که مشتریان اکران اختصاصی بخواهند برای بالای 20 نفر، نفری 50 هزار تومان هزینه بلیت آنان خواهد شد و زیر 10 نفر نیز قیمت بلیت نفری 170 هزار تومان خواهد بود. یکی ازسینماهای دیگر نیز گفته به جای اکران فیلم به نمایش سریال در سینماها خواهیم پرداخت و منظورش احتمالا سریال های نمایش خانگی است که این روزها مثل قارچ سر درمی آورند و ظاهرا در قبال رونق بخشیدن به پلتفرم ها موجب کسادی سینماها شده است.

قبلا چندین بار هم شاهد پخش زنده فوتبال های حساس از جمله بازی های تیم ملی در جام جهانی در برخی سینماهای کشور بودیم که با انتقادات جدی از سوی برخی سینما دوستان و منتقدان همراه شد که این کار حرمت شکستن امامزاده توسط خود متولی است و نباید شانیت و جایگاه فیلم را قربانی جذب تماشاگر به داخل سینماهای کشور کرد.

به نظر می رسد با آثار مخرب و زیان هایی که کرونا و تعطیلی سینماها در پی داشته و سینماداران را به مرز ورزشکستگی کشانده، آنها به هر شیوه و تمهیدی چنگ می زنند تا تماشاگران را به سالن سینماها برگردانند و چاره ای برای کسادی این بازار کنند.

واقعیت این است که نمی توان وضعیت شکننده یا ورشکستگی اقتصادی سینما و سینماداران را نادیده گرفت یا انکار کرد، اما راه حل های هیجانی و احساسی و غیر عقلانی و چنگ زدن به شیوه هایی که شان و اعتبار سینما را زیر سوال می برد و آن را طفیلی امر دیگری غیر از هنر می کند، نه تنها چاره کار نیست بلکه می تواند ضربه سهمگین تری به بدنه سینما زده و آن را در مسیری بیگانه با سینما قرار دهد.

متاسفانه سال پیش نیز چند سینمای معروف تهران یا تعطیل شدند یا تغییر کاربری دادند که تراژدی غم انگیزی بود. در واقع تعطیلی یا تغییر کاربری سینماهای کشور معلولی است که دلیلش را نه صرفا در فرسودگی بافت و بنای آن، که در فرسودگی ساخت و ساختار سینمای کشور باید پی گرفت که توانمندی لازم برای جذب مخاطب به سینماها را ندارد. حتی تاسیس و راه اندازی سینماهای مدرن و پردیس های سینمایی را هم نمی توان دلیل بی مهری یا کم توجهی مردم به سینماهای قدیمی و انزوای آنها دانست.

آنچه از پس همه این رخدادها، چه تعطیلی سینماها یا تغییر کاربری آن، چه بی رونقی پردیس های سینمایی که هزینه های هنگفتی که برای ساخت آن صورت گرفته با سالن های خالی یا کم مخاطب همراه شده، چه نمایش فوتبال و سریال به جای اکران فیلم در سالن های سینما، چه عرصه قلیان در سینماها برای جذب مخاطب بیشتر، هیچکدام صرفا به بحران کرونا ختم نمی شود و پیش از کرونا و بعد از آن هم سینمای ایران با یک بحران جدی مواجه است به نام بحران مخاطب که تا برای آن چاره ای نیانیشید با این مسکن های موقتی نمی توان دردش را درمان کرد.

بدیهی است برای حل بحران مخاطب نمی توان به چیزی بیرون از سینما چنگ زد، گرچه شرایط سیاسی و اقتصادی و فرهنگی به عنوان عوامل موثر بیرونی باید لحاظ شود. اما باید در درون سینما به دنبال راهکار و چاره گشت. سینمایی که دچار بحران فیلمنامه و متن، رانت و مافیای تولید و اکران است و حتی سودش را در مرحله تولید تامین می کند دیگر برای مخاطب و نیازها و سلیقه هایش ارزشی قائل نیست و قطعا نمی تواند سینمای دغدغه مندی باشد که دغدغه مخاطب و فروش و گیشه پررونق دارد. وقتی هم که به فکر چاره ای برای رونق گیشه می افتد دست به تولید آثار نازل و مبتذلی می شود که از سوی دیگر، سینما را بیشتر در قهقهرای خود فرو می برد و بی هویت می کند.

حالا با تغییر دولت و ریل گذاری های تازه، سینمای بی رمق و از نفس افتاده باید شاهد یک شوک دیگر باشد و ریل گذاری های تازه ای که مدعیان جدید فرهنگ و هنر برای آن در نظر گرفتنه اند.

سینمای ایران امروز طعم های مختلفی دارد؛ اما همه طعم های آن تلخ و گزنده است!.

کرونا و تعطیلی سینماهای کشور